شرکت ولوو تلاش کرده است تا قابلیتهای عملکردی گیربکسهای جدید نصب شده روی محصولات خود (با عنوان i-shift) را بهینه سازی کند. عملکرد این گیربکس با شرایط فعلی سیستمهای حمل و نقل تطبیق داده شده است. این هماهنگی منجر به این شده که گیربکس نصب شده روی کامیونهای شرکت، از نظر قدرت عملکرد و هزینهای (اقتصادی) در وضعیت مطلوب تری قرار بگیرد.
برای انتخاب حالت رانندگی، از دکمهی تعبیه شده روی دسته دنده استفاده میشود. حالت صرفه جویی در مصرف سوخت، با توجه به حالت رانندگی انتخابی تنظیم میشود. محدودیتهای سرعت و استراتژی رانندگی (طبق قابلیت دیگری به اسم i-see )، با توجه به حالت رانندگی از قبل انتخاب شده تنظیم میشوند.
حالتهای رانندگی
- کم مصرف : تمرکزش روی کاهش مصرف سوخت، و نیز کاهش توان محرکه تولید شده توسط موتور کامیون است. این حالت پس از فعالسازی ابزار رانندگی i-see ( یک نرم افزار مخصوص شرکت ولوو) در دسترس است.
- استاندارد : مصرف سوخت در حد منطقی قرار میگیرد. قدرت رانندگی با کامیون به هیچ وجه کاهش نمییابد. این حالت پس از فعالسازی ابزار رانندگی i-see در دسترس است.
- عملکرد بهینه : تمرکزش روی تولید توان محرکه حداکثری است. توجه کمی به بحث "مصرف سوخت" دارد.
- آفرود : در این حالت، انعطاف و چابکی در رانندگی در اولویت اصلی قرار میگیرند.
- مخصوص بارهای سنگین : کامیون را از لحاظ آسایش رانندگی و امکانات در خلال انتقال بارهای سنگین، بهینه سازی میکند.
انواع مدلهای فروخته شده
تنظیم کاربرد کامیون – حالت رانندگی AMT
- DRM-E : کم مصرف با قابلیت i-shift
- DRM-BE : کم مصرف و عملکرد متعادل با قابلیت I-SHIFT
- ABO-BAS : نرم افزار I-shift پایه
- DRM-BE : کم مصرف و عملکرد متعادل با قابلیت I-SHIFT
- AVO-ENH : نرم افزار ارتقا یافته I-shift مخصوص ساخت و ساز و آفرود
- DRM-BE : کم مصرف و عملکرد متعادل با قابلیت I-SHIFT
- AVO-HD : نرم افزار ارتقا یافته I-SHIFT مخصوص حمل بار سنگین، ساخت و ساز و آفرود
حالت تعویض دنده در حین رانندگی
- TPM-AUTR : برگشت خودکار به دنده قبلی در حین حرکت
- TPM-MAN : تغییر دنده دستی در حین حرکت
- UTPM : فاقد کنترل تعویض دنده در حرکت در DRM-BE
حالت تعویض دنده دستی AMT
- AMSO –BAS : تعویض دنده دستی I-SHIFT
- AMSO- AUT : فعال بودن حالت تعویض دستی در حالت خودکار و فعال بودن عملکرد کاهش دنده
- حالت عملکرد در خاموش کردن AMT PTO
- APF – BAS : عملکرد پایه تعویض دنده I SHIFT
- APF-ENH : عملکرد بهبود یافته I –SHIFT (جداسازی خودکار، غیرفعال کردن دنده عقب، اتصال جعبه تقسیم)
کامیون DRM-E برای بهبود کیفیت حمل و نقلهای طولانی
کامیون DRM-BE+AVO-ENH مخصوص عملیات ساخت و ساز
کامیون DRM-BE+AVO-BAS مخصوص توزیع و حمل و نقل کالا
کامیونDRM-BE+AVO-HD مخصوص حمل و نقل محمولههای سنگین
بستههای نرم افزاری i-shift، به کمک "ابزار تکنیسین ولوو" ، که مخصوص تحلیل و برنامه نویسی است براحتی نصب شده و تغییرات مورد نیاز روی آنها انجام میشوند. این خدمات در نمایندگیها و تعمیرگاههای مجاز ارائه میشوند. این امکان وجود داشته که بستههای نرم افزاری را با قابلیتهای اضافه و پارامترهای مشتری ، بیش از پیش اختصاصی نمود.
حالت رانندگی کم مصرف با i-shift (DRM-E)
حالت رانندگی DRM-E، از لحاظ مصرف سوخت پایین و نحوه بهره برداری از ناوگان حمل و نقل، بهینه سازی شده است. دست راننده برای انجام تغییرات مورد نیاز بسته است. برای دسترسی به i-see، بایستی قابلیت PVT-MAP را به برنامه نرم افزاری اضافه نمود.
حالت رانندگی کم مصرف و متعادل با i-shift (DRM-BE)
این حالت به منزله حالت رانندگی پایه برای حالتهای دیگر به شمار میرود. بسیاری از کامیونها، به حالتهای رانندگی ایده آل متعددی دسترسی پیدا میکنند. برای بهینه سازی هرچه بیشتر رانندگی برای شغلی خاص، گزینه DRM-BE بعلاوه حالتهای AVO-BS، AVO-ENH و AVO-HD انتخاب میشوند.
برای مشتریانی که به توقف و حرکت مجدد زیادی نیاز دارند، برای مثال کامیونهای جمع آوری زباله ، فعالسازی حالت عملکردی بهینه ، بطور بالقوه زمینه ساز صرفه جویی در مصرف سوخت میباشد. این حالت خاص تحت عنوان UTPM ذیل همین حالت در دسترس است.
برای حالت ترکیبی DRM-BE و UTPM، حالت عملکردی بهینه غیرفعال میشود. در این حالت، گزینهی TPM-AUTR نیز غیرفعال است. سایر گزینهها برای حالت ترکیبی عبارتند از AVO-ENH/AVO-HD/AMSO-AUT/APF-ENH
قابلیتهای رانندگی پایه برای شغلهای (کاربردهای) مختلف (AVO-BAS)
به راننده این اجازه را میدهد که از بین حالتهای کم مصرف، استاندارد و عملکرد بهینه، حالت مدنظر را انتخاب بکند.
عملکرد تقویت شده – جادههای ناهموار (AVO-ENH)
این نرم افزار اختیاری (به عنوان آپشن قابل نصب) ، دقیقاً با توجه به ملاحظات صنایع ساخت و ساز، و حمل و نقل چوب و الوار طراحی شده است.
حالت آفرود دارای امکانات متعددی است که تعویض و انتخاب دنده را با زمینهای ناهموار و شیب دار (سربالایی) هماهنگ میکنند. علاوه بر این دارای امکاناتی است تا ماشین بتواند در صورت گیرکردن در زمینهای ناهموار و غیرقابل رانندگی ، از آن وضعیت نجات پیدا بکند.
حالت آفرود، به نحوی طراحی شده که تعداد تعویض دنده را به حداقل برساند. این ویژگی برای رانندگی آفرود مثمرثمر واقع میشود. این قابلیت از هرزگردی چرخها پس از افزایش گشتاور و تعویض دنده جلوگیری میکند. احتمال جا نرفتن دنده نیز کاهش مییابد. این مشکل هنگامی رخ میدهد که شیب جاده بطور ناگهانی و شدید تغییر بکند. معمولاً در رانندگی در سربالایی، به قدرت محرکه زیادی نیاز است.
راننده میتواند روی حداکثر تعداد کاهش دنده نقش داشته باشد. این ویژگی هنگامی که در جاده سربالایی با شیب تند رانندگی میکنید مفید است. انتظار این است که فقط یکبار دنده را کاهش دهید و قدرت ماشین به حدی باشد که برای طی کُل مسیر سربالایی کافی باشد. حالتهای رانندگی کم مصرف، استاندارد، عملکرد بهینه و آفرود در دسترس هستند.
خلاصهای از امکانات رانندگی موجود در بسته نرم افزاری :
- دور موتور افزایش مییابد تا گشتاور بیشتری برای خروج از حالت توقف تولید بشود.
- حاشیه عملکرد بیشتر در هنگام افزایش دنده ، تضمین کننده رانندگی امن حتی پس از تغییر شیب جاده است.
- دنده به نحوی انتخاب شده که تعداد تعویض دنده حداقل بشود و دور موتور اندکی بالاتر برود.
- امکاناتی که حرکت در دنده قبلی را تسهیل میکنند. ممکن است راننده در این حالت بیشتر گاز بدهد ، و شیب جاده نیز تغییر بکند.
- این بسته نرم افزاری، کاهش متوالی دنده را ممکن میسازد. بدین ترتیب تعویض دنده در سربالاییهای تند تسهیل میشود.
- اضافه شدن قابلیتی که رهاکردن کلاچ را تسهیل میکند. اگر خودرو در زمین باتلاقی گیر بکند، راحتتر از آن خارج میشود.
- راننده در هنگام کار با دسته دنده، دندهای را انتخاب کرده که سرعت موتور را به بالاترین حد ممکن میرساند.
- برای مانور در حین رانندگی، امکان تغییر سریع جهت رانندگی را فراهم میکند. با فعال شدن این قابلیت، دنده عقب در سرعتهای پایین کامیون انتخاب میشود. پدال گاز در نقش ترمز عمل کرده و دنده عقب رفتن بدون برداشتن پا از روی پدال گاز انجام میشود. حالت برعکس نیز ممکن است. ابتدا جهت خودرو تغییر میکند و سپس اهرم انتخاب دنده دستی/ خودکار بکار میرود. با فشار روی پدال گاز، کامیون به سمت جلو حرکت میکند. هرچقدر پدال گاز بیشتر فشار داده بشود، تغییر جهت حرکت سریعتر انجام میگیرد.
عملکرد تقویت شده – حمل بارهای سنگین (AVO-HD)
گزینه AVO-HD به معنی بهینه سازی حمل و نقل بارهای سنگین است. وزن کُلی این محمولهها از 85 تُن فراتر میرود. فارغ از حمل / عدم حمل بارهای سنگین، راننده همواره این توانایی را دارد با انتخاب/ عدم انتخاب حالت AVO-HD ، و نیز فعالسازی حالت رانندگی طولانی ، عملکرد کامیون را بهینه بکند. قابلیتهای نرم افزار، شرایط خوبی را برای کامیونهای یدک کش ایجاد میکنند. حالت AVO-HD خود شامل قابلیتهای AVO-ENH (رانندگی آفرود) است. اما قابلیتهای آفرود فقط موقعی فعال بوده که حالت رانندگی "بار سنگین" غیرفعال باشد.
حالت تعویض دنده خودکار با حفظ عملکرد بهینه (TPM-AUTR)
عملکرد خودکار و بهینه را در تعویض دنده حفظ میکند.ماشین به طور خودکار به حالت رانندگی کم مصرف برمی گردد.
فعالسازی تعویض دنده دستی (TPM-MAN)
هدف حفظ عملکرد در تعویض دنده دستی است. تعویض دنده دستی فعال میشود.
تغییرات پایه در انتخاب دنده (AMSO-BAS)
راننده قادر است بکمک دکمههای موجود روی دسته دنده ، تغییر دنده را به دلخواه کنترل بکند. این حالت در هنگام ترمز و انتخاب دنده خودکار صورت میگیرد (موقعیت دنده A)
بهینه سازی انتخاب دنده در حالت کاهش دهنده (AMSO-AUT)
این قابلیت امکان بهینه سازی دنده در شروع رانندگی با دنده خودکار ، یا در طول رانندگی را فراهم میکند. برای این کار از کلیدهای افزایش/ کاهش روی دسته دنده استفاده میشود.
قابلیت کاهش دنده، دندهای را انتخاب کرده که شتاب را به حداکثر میرساند. با فعال شدن این قابلیت، شتاب گرفتن کامیون حداکثر میشود. در صورت مناسب بودن شرایط، نسبت به کاهش دنده اقدام میشود (با توجه به سرعت موتور).
امکانات پایه PTO (APF-BAS)
پروسهی خاموش کردن کامیون را تسهیل میکند. مکانهای خاصی برای دندهها تعریف شدند که مشخص میکنند در صورت خاموش کردن با بیش از یک حالت گیربکس، کدام حالت انتخاب شود.
امکانات بهینه سازی شده PTO (APF-ENH)
امکانات متعددی برای خاموش کردن مناسبتر در دسترس هستند. پس از تنظیم پارامترهای نرم افزاری در یک تعمیرگاه مجاز، میتوان به قابلیتهای زیر دسترسی پیدا کرد :
- خاموشی خودکار : با ثبت این دستور ، سیستم موتور از سیستم کنترل بدنه خودرو جدا میشود.با فعال شدن این دستور، این عمل هیچ ربطی به موقعیت دسته دنده ندارد.
- غیرفعال شدن دنده عقب : هنگامی که این دستور ثبت شود، دسترسی به دنده عقب غیرممکن میشود.
- فعال شدن جعبه تقسیم : پس از فعال شدن جعبه تقسیم، خاموش کردن کامیون در نیرومحرکههای بالا صورت میگیرد. با اضافه کردن ماژول بدنه در جعبه تقسیم، دنده مستقیم فعال میشود. ضمناً میتوان از تمام دندهها با دامنه تغییرات زیاد استفاده نمود.
استراتژی پایه تعویض دنده
به کمک این قابلیت، دندهی روشن کردن موتور به صورت خودکار و به نحو صحیح انتخاب میشود (دندههای 1 الی 6). دنده اولیه ، بر حسب وزن کُلی کامیون و شیب جاده تعیین میشود.
تعویض حالت عملکرد کامیون
با دسترسی به سیستم هوشمند ترمز فشرده خودرو (VEB)، کلاچ و ترمز مخصوص گیربکس، تعویض دنده سریعتر و نرم تر انجام میشود.
نظارت بر دمای روغن گیربکس
دمای روغن گیربکس بطور دائمی روی صفحه آمپر کامیون نشان داده میشود.
روشن کردن بهینه در دنده سنگین
مناسب روشن کردن کامیون با دور بالا / عملکرد بهینه در دنده 1 است. بدین ترتیب گشتاور شروع حرکت افزایش مییابد. این قابلیت دور موتور را بالا میبرد؛ و شروع بکار در دنده سنگین ممکن میشود. این حالت مناسب مواردی همچون گیر افتادن کامیون در زمینهای باتلاقی است.
ویژگی نرم افزاری I-roll
حالت دنده خلاص را بطور خودکار فعال/ غیرفعال میکند. با انجام این کار میتوان مصرف سوخت را تا چند درصد کاهش داد. این حالت هنگامی استفاده میشود که نیازی به کار موتور یا ترمز کردن نباشد که یک نمونهاش در جادههای مسطح است. در حالت کروز کنترل و i-roll، سرعت خودرو 1 الی 3 کیلومتر/ ساعت کمتر از مقدار تنظیم شده است. همین موضوع منجر به صرفه جویی در سوخت میشود. هرچقدر خودرو زمان بیشتری در حالت i-roll حرکت بکند، سوخت بیشتری صرفه جویی میشود.
کروز کنترل هوشمند
سیستم کروز ترمز را فعال میکند. در این حالت تضمین شده که ترمزهای کمکی بی موقع عمل نمیکنند. ترمزهای کمکی در سرپایینیهای طولانی غیرفعال شده تا در مصرف سوخت صرفه جویی شود. با استفاده طولانیتر از دنده خلاص، بازدهی مصرف سوخت هم ارتقا پیدا میکند.
کروز کنترل سرپایینی
کروز کنترل سرپایینی، مانع از تخطی از سرعت دلخواه راننده میشود. سرعت حداکثری براحتی توسط راننده تنظیم میشود.
این ابزار با استفاده از ترمز موتور یا ترمز مهاری ، بیشتر نشدن سرعت از حد مجاز را تضمین میکند. ترمز چرخ، فقط در مواقع ضروری اعمال میشود. راننده بدون نیاز به غیرفعال کردن سیستم، همچنان فرصت استفاده از پدال ترمز برای کاهش هر چه بیشتر سرعت را در اختیار دارد.
کنترل شروع حرکت
پروسهی انتخاب دنده و امکانات ترمز EBS در خلال حرکت در سرعتهای کم را بهبود میبخشد. مانوردهی کامیون بهبود مییابد زیرا با تغییر جهت کامیون، ترمزهای EBS بطور خودکار فعال میشوند. از طرفی دیگر تضمین شده که ابزار کمکی شروع به حرکت در جادههای شیب دار، فقط در سربالاییها فعال بشود.
این سیستم قادر است کامیون را بر مبنای سیستم کنترل حرکت یکنواخت، تحت کنترل خود بگیرد. از کاهش دنده غیرضروری جلوگیری میشود و تنظیم سرعت ، خصوصاً در ترافیکهای سنگین تسهیل میشود.
بهبود استراتژی تعویض دنده [1]
این سیستم با بهره گیری از سیستمهای [2]EBS و ECS[3]، کار روشن کردن و مانوردادن با کامیون را تسهیل میکند.
سیستم ترمز مبتنی بر VEB/VEB+/ ترمز مهاری ، با انتخاب خودکار دنده مناسب ، دور موتور را کاهش میدهد. این ابزار آثار منفی کاهش سرعت (کاهش نیروی موتور) در هنگام تعویض دنده را خنثی میکند.
در هنگام کاهش سرعت و تعویض دنده ، ترمزهای چرخ فعال شده و گشتاور ترمز را خنثی میکنند. بدین ترتیب اثربخشی ترمز افزایش مییابد و تعویض دنده به نحو بهتری صورت میگیرد.
با فعال شدن سیستم ترمز، همکاری سایر سیستمها با ترمز بهبود مییابد. با افزایش سطح ایمنی، از سرعت گرفتن کامیون در حین تعویض دنده در شیبهای تند جلوگیری میشود.
کنترل GCW در رانندگی با بار سنگین [4]
منجر به بهبود انتخاب دنده ، به ازای وزن کُل بالای کامیون میشود (مطابق اسناد حمل و نقل بارهای سنگین). این ویژگی، بهبود شرایط رانندگی و کاهش مصرف سوخت در حمل و نقل بارهای سنگین را به ارمغان میآورد. راننده به گزینه حرکت ویژه بارهای سنگین (HD) دسترسی خواهد داشت.
در حالت HD، دنده 1 برای روشن کردن بکار میرود. انتخاب دنده، بر حسب وزنهای سنگین تعریف شده انجام میشود.
تعویض دنده معمولاً در دور موتورهای بالا صورت میگیرد. با فشردن دگمههای مربوطه روی دسته دنده برای 3 ثانیه، HD فعال یا غیرفعال میشود. حالت منتخب، پس از خاموش شدن موتور حفظ میشود.
حالت DRM-BE-AVO-HD ، درکنار سایر امکانات ، دنده روشن کردن را متناسب با وزن کُل انتخاب میکند. بدین ترتیب نیازی به گرفتن کلاچ نیست. میتوان از کلیه دندهها استفاده کرد و تعویض دنده در دورهای بالا ، منجر به حفظ گشتاور و آسایش رانندگی میشود.
اگر وزن کُلی (با محموله / بدون محموله) پایین باشد ، غیرفعال کردن حالت HD و برگشت به حالت کم مصرف، به آسانی صورت میگیرد. در ادامهی کار، راننده حالتهای مختلفی را انتخاب میکند. بدین ترتیب رانندگی در کمال آسایش و با حداقل مصرف سوخت انجام میشود.
پارامترهای مشتری
I-shift دارای گزینههای متعددی برای تنظیم پارامترهای مشتری است. با تنظیم این پارامترها، تجربه رانندگی برای مشاغل و کاربردهای خاص بهبود مییابد. به عنوان مثال، دنده روشن کردن کامیون، بر حسب شرایط حمل و نقل بهینه سازی میشود. پروسه خاموش کردن نیز بطور اختصاصی قابل بهینه سازی است.
اختصاصی شدن و برنامه نویسی مجدد i-shift بوسیله نرم افزار تکنیسین اختصاصی ولوو، در تعمیرگاههای مجاز انجام میشوند.
ویژگیها و مزایا :
- بهینه سازی تجربه رانندگی
- کاهش مصرف سوخت
- کاهش تولید CO2
- انتخاب سادهتر حالتهای رانندگی
[1] امکانات کامل مستلزم فعال شدن EBS-MED است.
[2] EBSترمز دیسکی با سیستم ترمز با کنترل الکترونیکی (EBS-STD / EBS-MED )
[3] ECSتعلیق با کنترل الکترونیکی ( SUSPL-EC )
[4]فقط برای مجموعه گیربکس/ موتورهای خاصی موجود است